Irak Türkmenleri

Türkiye, Türkmenleri gözden çıkardı mı?

Emekli Büyükelçi Şükrü Elekdağ, “AKP iktidarı, Irak’ta Barzani’nin tehdidi altındaki ecdat yadigarımız Türkmenleri yalnız bıraktı” dedi

Sev­gi­li okur­la­rım, Ira­k’­ta çok önem­li ge­liş­me­ler ya­şa­nı­yor. Özel­lik­le Ku­zey Ira­k’­ta­ki Türk­men­ler açı­sın­dan ha­ya­ti önem ta­şı­yan gün­ler ya­şa­nı­yor. Geç­ti­ği­miz haf­ta­lar­da Bar­za­ni li­der­li­ğin­de­ki Irak Böl­ge­sel Kürt Yö­ne­ti­mi (IBKY) ile Ma­li­ki li­der­li­ğin­de­ki Bağ­dat yö­ne­ti­mi ara­sın­da Ker­kük kri­zi ne­de­niy­le bir iç sa­va­şın pat­lak ver­me­si­ne ra­mak kal­mış­tı. Şim­di tan­si­yon bi­raz düş­tü. An­cak iç is­tik­ra­rın ko­run­ma­sın­da kay­da de­ğer ro­lü olan Cum­hur­baş­ka­nı Ta­la­ba­ni­’nin has­ta­la­nıp dev­re dı­şı kal­ma­sı ne­de­niy­le, kri­zin her an tır­man­ma ris­ki var. Bir sa­vaş çı­kar­sa bun­dan Türk­men­ler na­sıl et­ki­le­nir? Tür­ki­ye­’nin tu­tu­mu ne olur? Bu so­ru­la­rın ce­vap­la­rı­nı ve ya­şa­nan kri­tik sü­re­ci, emek­li Bü­yü­kel­çi ve CHP es­ki Mil­let­ve­ki­li Şük­rü Elek­dağ ile de­ğer­len­dir­dik.

Tür­ki­ye­’yi içi­ne çe­ker

Uğur Dün­dar (UD): Bar­za­ni­’nin bir Türk­men ken­ti olan Ker­kü­k’­e yö­ne­lik plan­la­rı­nı ve Ku­zey Ira­k’­ta­ki teh­li­ke­li ge­liş­me­le­ri na­sıl yo­rum­lu­yor­su­nuz?
Şük­rü Elek­dağ (ŞE): So­run, Bar­za­ni­’nin Irak Ana­ya­sa­sı­’n­da “ih­ti­laf­lı böl­ge­le­r” ola­rak ta­nım­la­nan top­rak­la­rı il­hak et­mek is­te­me­sin­den kay­nak­la­nı­yor. “İh­ti­laf­lı böl­ge­le­r” de­ni­len ve Mu­sul, Ker­kük, Te­la­fer, Sey­han, Tuz­hur­ma­tu, Men­de­li, Kif­ri, Ha­ne­kin ve Be­led­ru­z’­u kap­sa­yan bu coğ­raf­ya­da nü­fu­sun bü­yük bö­lü­mü­nü, ec­dat ya­di­ga­rı­mız Türk­men­ler oluş­tur­mak­ta­dır. Bar­za­ni işe, Ker­kü­k’­ten baş­la­mak is­ti­yor. Ker­kü­k’­ü ele ge­çir­di­ği tak­dir­de ba­ğım­sız Kürt dev­le­ti­nin pet­rol zen­gi­ni bir dev­let ola­rak böl­ge­de et­kin ola­bi­le­ce­ği­ni he­sap­lı­yor. Ker­kü­k’­te baş­la­ya­cak bir ça­tış­ma­nın Ira­k’­ı kan gö­lü­ne çe­vir­me­si, son­ra da Tür­ki­ye­’yi, İra­n’­ı ve Suu­di Ara­bis­ta­n’­ı içi­ne çe­ke­rek böl­ge­sel bir sa­va­şa dö­nüş­me po­tan­si­ye­li var­dır.
UD: Bar­za­ni­’nin Ker­kü­k’­ün tü­mü üze­rin­de hak id­di­a et­me­si­nin sağ­lam bir ge­rek­çe­si var mı?
ŞE: Bar­za­ni id­di­ası­nı, Ira­k’­ın ABD ta­ra­fın­dan iş­ga­lin­den son­ra baş­ka böl­ge­ler­den top­la­na­rak Ker­kü­k’­e yer­leş­ti­ri­len yüz bin­ler­ce Kürt göç­men­le şi­şi­ri­len Kürt nü­fu­su­na da­yan­dı­rı­yor. 1 Mart tez­ke­re­si­nin TBMM ta­ra­fın­dan reddedil­me­si üze­ri­ne Bush yö­ne­ti­mi, öf­ke­si­ni Türk­men­ler­den çı­kar­dı. Evet, ABD, ef­sa­ne­vi ve ta­rih­sel Türk­men ken­ti Ker­kü­k’­ün Kürt­leş­ti­ril­me­si­ne ve Türk­men­le­re et­nik te­miz­lik ya­pıl­ma­sı­na des­tek ver­di.

Er­do­ğan ne de­miş­ti?

UD: Şim­di Ira­k’­ta ola­sı bir iç sa­vaş du­ru­mu­nu ele ala­lım. Böy­le bir var­sa­yım­da ül­ke­nin Kürt­ler, Sün­ni Arap­lar ve Şi­i Arap­lar ara­sın­da üçe bö­lün­me­si ka­çı­nıl­maz gö­rü­nü­yor.
ŞE: Zi­ra, böy­le bir ge­liş­me Ira­k’­ta uzun ve çok kan­lı bir iç sa­vaş sü­re­ci­ni te­tik­ler ve Or­ta­do­ğu­’da ha­ri­ta­la­rın ye­ni­den çi­zil­me­si ol­gu­suy­la kar­şı­la­şı­lır. İş­te o za­man Tür­ki­ye ta­ri­hi saç­la­rın­dan ya­ka­la­ma­lı ve Ira­k’­ı oluş­tu­ran as­li un­sur ola­rak Türk­men­le­rin de, Kürt ve Arap­lar­la bir­lik­te ay­ni hak­lar­la ku­ru­cu un­sur ol­ma­sı­nı sağ­la­ma­lı­dır. Ben şim­di so­ru­yo­rum: Tür­ki­ye için­ Gaz­ze ve Fi­lis­tin da­va­sı mı, Türk­men­le­rin gü­ven­li­ği ve ka­de­ri mi ön­ce­lik ta­şır? Ta­bi­i ki, ya­nı­tı “Türk­men­le­rin gü­ven­li­ği ve ka­de­ri­” ola­cak­tır. O za­man, Baş­ba­ka­n’­ın Fi­lis­tin ko­nu­sun­da İs­ra­il’­i he­def ala­rak “Ya eli­miz­le, ya di­li­miz­le mü­ca­de­le ede­ce­ğiz. Öle­cek­sek adam gi­bi öle­li­m” söz­le­ri­ni, Türk­men­ler için yap­ma­sı vic­da­nen, man­tı­ken ve ulu­sal çı­kar­la­rı­mız açı­sın­dan doğ­ru olur.
UD: Pe­ki, AKP Hü­kü­me­ti­’nin Türk­men­le­rin ka­de­ri­ne ve gü­ven­li­ği­ne odak­lan­mış bir po­li­ti­ka­sı var mı? Türk­men­ler An­ka­ra­’yı ar­ka­la­rın­da his­se­di­yor­lar mı?
ŞE: Ni­san ayın­da Bar­za­ni, Baş­ba­kan Er­do­ğa­n’­la yap­tı­ğı gö­rüş­me­ler son­ra­sı Ma­li­ki­’nin dik­ta­tör­lük eği­lim­le­ri kar­şı­sın­da ba­ğım­sız­lık için re­fe­ran­du­ma gi­de­bi­le­ce­ği­ni açık­la­mış­tı. Esa­sen, AKP ik­ti­da­rı Irak se­çim­le­rin­de de Şi­i Ma­li­ki­’ye kar­şı Sün­ni Eyad Al­la­wi­’yi des­tek­le­ye­rek, mez­hep kav­ga­sı­na ta­raf ol­muş­tu. An­ka­ra­’nın, Kürt­le­rin pet­rol ve gaz zen­gin­li­ği­nin Ba­tı pa­zar­la­rı­na da akı­tıl­ma­sı­nı ön­gö­ren ener­ji an­laş­ma­la­rı­nı IBKY ile im­za­la­ma­sı, Tür­ki­ye­’nin Irak po­li­ti­ka­sı­nın 180 de­re­ce de­ğiş­ti­ği­ni ka­nıt­la­dı.